Wat is self-monitoring?

Self-monitoring is het actief bijhouden en analyseren van je eigen gedrag, zoals schermtijd, stappen of slaap, via apps of apparaten — met als doel bewustwording of gedragsverandering.

Wat is self-monitoring?

Self-monitoring (zelfmonitoring) houdt in dat je digitale hulpmiddelen gebruikt om je eigen activiteiten en gewoonten te meten en te volgen. Dit kan fysiek gedrag zijn (zoals beweging of slaap) of digitaal gedrag (zoals appgebruik of sociale media-activiteit). Smartphones en wearables spelen hier een centrale rol in, doordat ze automatisch data verzamelen.

Voorbeelden zijn: een stappenteller, een schermtijdmeter of een app die je stemming bijhoudt.

Hoe werkt het?

Self-monitoring werkt in drie stappen:

1. Meten: je gedrag wordt automatisch of handmatig geregistreerd (bijv. minuten op TikTok).
2. Weergeven: de data wordt inzichtelijk gemaakt via grafieken, meldingen of rapporten.
3. Bewustwording: je gaat patronen herkennen en kunt je gedrag aanpassen op basis van wat je ziet.

Sommige systemen geven ook doelen, waarschuwingen of beloningen om gedrag actief te beïnvloeden.

Waarvoor wordt het gebruikt?

Self-monitoring wordt ingezet voor:

• Zelfinzicht en bewustwording (bijv. van schermverslaving)
• Gezondheidsdoelen (meer stappen, beter slapen)
• Focus en productiviteit
• Gedragsverandering, zoals minder social media of gezonder leven

Veel gebruikt in:

• Gezondheidsapps
• Mentale welzijnsapps
• Fitness- en slaaptrackers
• Digitaal welzijn (bijv. schermtijd op iPhone of Android)

Wat zijn de voordelen en nadelen?

Voordelen:

• Verhoogt inzicht in eigen gedrag
• Stimuleert bewuste keuzes
• Helpt bij het stellen en behalen van doelen
• Data kan motiverend werken

Nadelen:

• Te veel meten kan obsessief worden
• Data kan verkeerd geïnterpreteerd worden
• Privacyrisico’s bij gevoelige informatie
• Schuldgevoelens bij ‘slechte’ resultaten

Welke vormen zijn er?

• Automatische tracking: stappen, schermtijd, hartslag
• Handmatige invoer: stemming, gewoonten, eetgedrag
• Dashboards en weekrapporten
• Doelen en herinneringen
• Gamification-elementen: badges, voortgangsbalken

Voorbeelden of toepassingen

• Apple Schermtijd: toont hoe lang je dagelijks op je iPhone zit.
• Google Fit: houdt stappen, hartslag en beweging bij.
• Headspace: registreert hoe vaak je mediteert.
• Forest-app: toont hoeveel tijd je offline blijft om gefocust te blijven.

Veelgestelde vragen (FAQ)

Is self-monitoring effectief voor gedragsverandering?
Ja, mits je er bewust mee omgaat. Inzicht leidt vaak tot betere keuzes, vooral met concrete doelen.

Is self-monitoring hetzelfde als tracking?
Tracking is het meten zelf; self-monitoring is het bewust gebruiken van die data voor zelfinzicht en actie.

Wat als ik me schuldig voel door de data?
Dat kan gebeuren. Probeer de data als neutraal hulpmiddel te zien, niet als oordeel.