Wat bedoelen we met Sociale vergelijking?

Sociale vergelijking is het proces waarbij je jezelf beoordeelt door jezelf te vergelijken met anderen. Dit gebeurt vaak onbewust, vooral via sociale media, en kan invloed hebben op je zelfbeeld en stemming.

Wat is sociale vergelijking?

Sociale vergelijking betekent dat je jezelf meet aan anderen om inzicht te krijgen in je eigen prestaties, uiterlijk, gedrag of status. Het is een natuurlijk psychologisch mechanisme dat mensen helpt zichzelf beter te begrijpen. Je vergelijkt je bijvoorbeeld met vrienden, collega’s, beroemdheden of mensen op sociale media.

Er zijn twee vormen:

Opwaartse vergelijking: je vergelijkt jezelf met iemand die het beter lijkt te doen

Neerwaartse vergelijking: je vergelijkt jezelf met iemand die het slechter lijkt te hebben

Opwaartse vergelijking kan motiveren, maar ook leiden tot onzekerheid of jaloezie.

Hoe werkt het?

Sociale vergelijking speelt vooral op in omgevingen waar informatie over anderen makkelijk beschikbaar is — zoals op sociale media. Denk aan posts over vakanties, nieuwe telefoons, succesverhalen of uiterlijk. Je ziet (vaak onrealistisch) positieve beelden van anderen en gaat die spiegelen aan je eigen leven.

Het brein vult ontbrekende informatie zelf in, waardoor je denkt dat anderen gelukkiger, succesvoller of mooier zijn.

Waarvoor wordt het gebruikt?

Hoewel het proces meestal onbewust gebeurt, speelt sociale vergelijking een rol in:

• Zelfevaluatie en zelfvertrouwen
• Koopgedrag en merkvoorkeur (bijv. nieuwste smartphone)
• Keuzes op gebied van uiterlijk, carrière of relaties
• Verspreiding van trends en groepsgedrag

Marketeers en influencers maken hier vaak bewust gebruik van om gedrag te beïnvloeden.

Wat zijn de voordelen en nadelen?

Voordelen:

• Kan motiveren tot zelfverbetering
• Helpt bij het vormen van een eigen identiteit
• Stimuleert leren van anderen

Nadelen:

• Kan leiden tot onzekerheid, jaloezie en ontevredenheid
• Vertekend beeld door ‘perfecte’ online presentaties
• Verhoogt kans op FOMO, burn-out en depressieve gevoelens

Welke soorten zijn er?

• Opwaartse vergelijking: je vergelijkt jezelf met iemand ‘beter’ → kan inspirerend of ontmoedigend zijn
• #BBD0E0 »