Wat is internetverslaving?

Internetverslaving is een gedragsstoornis waarbij iemand dwangmatig en overmatig gebruikmaakt van het internet, vaak ten koste van werk, studie, sociale contacten of gezondheid. Het gaat om controleverlies over online gedrag, zoals eindeloos scrollen, gamen of chatten.

Wat is internetverslaving?

Internetverslaving is de onweerstaanbare drang om online te zijn, ook wanneer dit negatieve gevolgen heeft. Het wordt ook wel "problematisch internetgebruik" genoemd. De verslaving kan zich richten op specifieke activiteiten zoals sociale media, online games, video's of informatie opzoeken.

Hoewel internetverslaving nog niet officieel erkend is als psychische stoornis in alle handboeken, wordt het wereldwijd steeds serieuzer genomen door hulpverleners en onderzoekers.

Hoe werkt het?

Bij internetverslaving speelt beloning in het brein een belangrijke rol. Activiteiten als likes ontvangen, een level behalen in een game of nieuwe informatie vinden, geven dopamine-afgifte – een stofje dat een goed gevoel geeft. Hierdoor wordt het gedrag herhaald en neemt de controle af.

Gebruikers verliezen het besef van tijd, stellen verplichtingen uit en raken geïsoleerd. De verslaving kan ook leiden tot slaapproblemen, stress en concentratieverlies.

Waarvoor wordt het gebruikt?

De term internetverslaving wordt gebruikt om te verwijzen naar:

• Overmatig gebruik van sociale media of online content
• Moeite om offline te blijven, ondanks negatieve gevolgen
• Hulpvraag bij psychische klachten door online gedrag

Wat zijn de voordelen en nadelen?

Voordelen van aandacht voor internetverslaving:

• Het helpt om problematisch gedrag vroegtijdig te herkennen.
• Het stimuleert gezond en bewust internetgebruik.
• Er komt meer hulp en begeleiding beschikbaar.

Nadelen:

• De grens tussen veelgebruik en verslaving is soms vaag.
• Overdiagnosticering kan leiden tot onterechte labels.

Welke soorten zijn er?

Internetverslaving kent verschillende vormen, afhankelijk van het type gebruik:

• Socialemediaverslaving: Dwangmatig gebruik van apps als Instagram, TikTok of Facebook.
• Gokverslaving online: Verslaving aan online casino’s en goksites.
• Gamen: Overmatig spelen van online games (MMORPG’s, shooters).
• Informatieverslaving: Constant zoeken naar nieuws, weetjes of wiki’s.
• Streamingverslaving: Urenlang series of video’s kijken op platforms als YouTube of Netflix.

Voorbeelden of toepassingen

Voorbeeld 1:
Een student kan zich niet meer concentreren op zijn studie door constante afleiding van sociale media en blijft tot diep in de nacht online.

Voorbeeld 2:
Iemand kijkt dagelijks urenlang video’s op YouTube, voelt zich leeg zonder internet en vermijdt sociale contacten.

Veelgestelde vragen

Hoe herken ik internetverslaving?
Als internetgebruik je dagelijks functioneren belemmert of je geen controle meer hebt over je schermtijd, kan er sprake zijn van verslaving.

Wat kun je doen tegen internetverslaving?
Stel grenzen met apps voor schermtijd, plan offline activiteiten en zoek professionele hulp bij ernstige klachten.

Is internetverslaving behandelbaar?
Ja, met gedragstherapie, coaching en eventueel digitale detox-programma’s is herstel goed mogelijk.